Rendement en risico in nieuwe pensioencontracten

Ten behoeve van de houdbaarheid van het Nederlandse pensioenstelsel wordt nagedacht over de vormgeving van nieuwe pensioencontracten. Dit is een zaak van sociale partners die in goed overleg de inhoud van het pensioencontract vaststellen. De wetgever draagt zorg voor een toepasselijk wettelijk toezichtkader. Het uitgangspunt van de discussie raakt aan het karakter van een pensioenfonds, namelijk dat van een herverdelingsinstituut. De kern van ieder collectief pensioenfonds wordt bepaald door de wijze waarop de premies en vermogen in het fonds over de deelnemers wordt verdeeld aan de hand van het pensioencontract en de sturingsregels. Dit artikel analyseert de wisselwerking tussen rendement en risico in zowel het huidige contract als in mogelijke innovatieve contractvormen. De keuze voor een type pensioencontract komt in essentie neer op een uitruil van rendement en risico over het collectief aan deelnemers. Het combicontract kent bijvoorbeeld een beperkt risicoprofiel in nominale termen, indien die risico's worden afgedekt. Hierdoor is de nominale pensioenzekerheid relatief groot, maar de kans op een waardevast pensioen relatief klein. Een zacht reëel contract kent naar verwachting een relatief hoog pensioen, maar dit gaat gepaard met een aanzienlijke kans op tegenvallers. Het is een uitdaging om hier een goede match te vinden met de preferenties van pensioendeelnemers, die wijzen op een voorkeur voor contracten met garanties boven contracten die veel beleggingsrisico's bij de deelnemers leggen.